Wol is uiteraard niet vegan, omdat het van schapen komt. Toch kan het soms onduidelijk lijken waarom wol kopen en dragen een probleem is. Een schaap moet toch van zijn vacht af? Think twice! Wij leggen uit wat voor leed er schuilgaat achter wol en wat je in plaats daarvan kunt dragen.

Van nature hebben schapen precies genoeg wol om zichzelf te beschermen tegen extreme weersomstandigheden. Schapen scheren hoeft oorspronkelijk dus helemaal niet, maar moet nu gebeuren omdat de mens schapen heeft doorgefokt. Van nature verliezen schapen hun vacht door te ruien met de seizoenen mee (hetzelfde als bij honden, katten en konijnen). Door schapen in één keer te scheren, worden ze op een onnatuurlijke manier blootgesteld aan de kou.

Ruwe omstandigheden bij het scheren

Het scheren van schapen is bovendien geen pretje voor de dieren. In bijvoorbeeld Australië en Nieuw-Zeeland zijn de schapenkuddes zo groot dat schapenscheerders geen aandacht hebben voor elk individueel schaap. Ook worden ze niet betaald per uur, maar per kilo, waardoor schapen scheren hardhandig wordt aangepakt. Er bestaan beelden van schapenscheerders die de dieren op hun hoofd trappen om ze in bedwang te houden. En de eventuele wonden die ontstaan tijdens het scheren worden niet behandeld, waardoor ze kunnen leiden tot infecties.

Slechte omstandigheden

Maar dat is nog lang niet alles. In de wolindustrie worden schapen behandeld als machines en worden ze gefokt om zoveel mogelijk goede wol te kunnen leveren. Daardoor hebben ze vaak een heel zware en onnatuurlijke laag wol om zich heen. Bromvliegen broeden graag in deze vacht en gerimpelde huid. De bromvliegen worden aangetrokken door urine en ontlasting van de schapen die in hun vacht blijft zitten en leggen vervolgens eitjes op de achterste huidplooien van de schapen. De larven die hieruit komen, eten de schapen levend op, wat enorm pijnlijk is.

Mulesing in de wolindustrie

Dit wordt in de wolindustrie ‘opgelost’ door gebruik te maken van mulesing. Dierenrechtenorganisaties als Peta publiceerden filmpjes waarin te zien is hoe museling wordt toegepast. Bij deze techniek (vernoemd naar John Mule) wordt de huid rond het achterwerk van veelal Australische merinoschapen onverdoofd weggesneden om inflecties van bijvoorbeeld de larvenziekte myiasis tegen te gaan. Het grootste deel van de wolhandel ter wereld en 80% van de merinowol in Nederland vindt zijn oorsprong bij de Australische merinoschapen.

Na de wolproductie

Wanneer schapen ouder worden, neemt hun wolproductie af. Reden genoeg voor de wolindustrie om de schapen te laten slachten. Dat gebeurt goedkoop in het Midden-Oosten. Tijdens het vervoer op containerschepen staan de schapen dicht op elkaar en krijgen ze te maken met verhitting. Sommige schapen overleven het transport niet door uitputting, stress en verwondingen. Lammetjes die tijdens het transport worden geboren, zijn vaak doodgetrapt.

Keurmerken duurzame wol

De wolindustrie draagt niet alleen bij aan enorm veel dierenleed, maar is ook milieuvervuilend. Zo stoten schapen veel methaangas uit en hebben ze veel land nodig om te grazen. Door het land plat te trappen en kaal te vreten, dragen ze bij aan verwoestijning. De meest diervriendelijke én duurzame keuze is daarom om voortaan geen wol meer te kopen. Of er geen duurzame wol bestaat? Er bestaan inderdaad verschillende keurmerken waarop je kunt letten, zoals de Responsible Wool Standard (RWS) en het Global Organic Textile Standard (Gots), die non-mulesing garanderen. Volgens het Gots-certificaat moeten schapen bovendien biologisch worden gehouden, moeten ze rustig en diervriendelijk worden geschoren, moeten de arbeiders goed betaald krijgen en is kinderarbeid verbonden.

Alternatieven

Het is echter niet altijd even makkelijk deze keurmerken terug te vinden. En in de praktijk is het lastig om te onderzoeken of schapen op (biologische) boederijen geen stress ondervinden en niet gewond raken bij het scheren. Helaas kun je dierenmishandeling nooit helemaal uitsluiten wanneer je dierlijke producten koopt. Daarom kun je kiezen voor diervriendelijke alternatieven, zoals katoen, flanel, polyester, hennep en bamboe. Voor een mooie, kwalitatieve en stijlvolle garderobe heb je dus helemaal geen wol nodig.

Vond je dit artikel over de waarheid achter wol interessant om te lezen? Lees dan ook: Wat is vegan kleding?